Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong nhịp sinh học của con người. Ở giai đoạn mang thai, đa số các bà bầu bị rối loạn về giấc ngủ, trong đó trên 90% bà bầu bị mất ngủ.
1. Tại sao bà bầu dễ bị rối loạn giấc ngủ?
- Rối loạn giấc ngủ khi mang thai là triệu chứng thường thấy ở phụ nữ mang thai 3 tháng cuối. Mất ngủ khi mang thai không nguy hiểm cho mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi, nhưng nếu tình trạng này kéo dài thường xuyên sẽ làm giảm sức khỏe của bà bầu và tăng cảm giác khó chịu, mệt mỏi…
- Mất ngủ là một trong những rối loạn về giấc ngủ. Biểu hiện có thể thấy rất khó vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc, khó duy trì giấc ngủ, tỉnh dậy nhiều lần trong giấc ngủ (mỗi lần 30 phút trở lên), dậy quá sớm hoặc ngủ dậy vẫn không thấy thoải mái, cảm giác mệt mỏi. Đa số bà bầu thường bị mất ngủ trong giai đoạn đầu và cuối của thai kỳ cũng có trường hợp mất ngủ hầu như trong suốt thai kỳ. Mất ngủ làm tăng sự khó chịu, căng thẳng cho bà bầu ảnh hưởng đến tinh thần và thể chất.
Nguyên nhân làm bà bầu mất ngủ do nhiều lý do:
- Khi có thai mang kéo theo nhiều thay đổi như sự phát triển của thai nhi làm bụng mẹ to dần lên làm mẹ bầu khó tìm ra một tư thế ngủ phù hợp.
- Việc điều chỉnh tư thế nằm suốt đêm nên bà bầu than vãn mất ngủ trong cuối thai kỳ đặc biệt 3 tháng cuối.
- Dậy đi tiểu nhiều lần trong đêm do tử cung phát triển chèn ép lên bàng quang, hơn nữa thận phải tăng thêm 30 – 50% công suất nên bạn phải dậy đi tiểu nhiều lần trong đêm làm bạn khó ngủ lại.
- Đau lưng, xương hông và chân: Do thai nhi ngày càng lớn, khối lượng cơ thể của bạn tăng nhanh làm cột sống và chân bạn chịu thêm “tải trọng”.
- Bị ợ hơi và táo bón: Do dạ con phát triển đẩy dạ dày lên trên, thức ăn bị giữ lại lâu hơn nên làm bạn bị ợ hơi và táo bón.
- Nghén khi mang thai trong 3 tháng đầu: Những khó chịu trong giai đoạn đầu thai kỳ như buồn nôn, sợ mùi vị, mệt mỏi,… cũng làm bạn mất ngủ.
- Sự thay đổi hormone trong quá trình mang thai ảnh hưởng nhịp thở làm bạn hít thở rất khó khăn trong giai đoạn mới mang thai. Giai đoạn sau 3 tháng cuối khi tử cung chiếm chỗ và chèn ép lên cơ hoành bà bầu càng khó thở hơn.
- Chuột rút cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ. Thai kỳ ở những tháng cuối thường xuyên xuất hiện những cơn co cơ, chuột rút ngày càng xuất hiện nhiều về đêm khiến bạn đau điếng và tỉnh dậy giữa đêm.
- Những căng thẳng cuộc sống, lo lắng trong suốt quá trình mang thai, những giấc mơ hoặc ác mộng làm bạn không thể ngủ ngon, cũng làm ảnh hưởng tới giấc ngủ của bạn.
- Thai nhi đạp mẹ cũng làm cho bạn khó ngủ hơn đặc biệt vào ban đêm.
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA THAI NHI QUA TỪNG TUẦN
Tuần thứ 2: Thụ thai
Vào tuần này, bạn vừa rụng trứng. Trứng được thụ tinh trong vòng 12-24 giờ sau khi tinh trùng gặp được trứng. Nếu mọi việc suôn sẻ, sự kiện sinh học đơn giản này bắt đầu một loạt các quá trình càng lúc càng phức tạp hơn tạo nên một con người mới. Suốt nhiều ngày tiếp theo, trứng đã được thụ tinh sẽ tiếp tục phân chia thành nhiều tế bào trong lúc nó đi chuyển xuống ống dẫn trứng, đi vào tử cung và bắt đầu xâm nhập vào lớp niêm mạc tử cung.
Tuần thứ 3: Làm tổ
Bây giờ nép mình trong lớp niêm mạc giàu chất dinh dưỡng của tử cung là một quả bóng siêu nhỏ gồm hàng trăm tế bào nhân lên với tốc độ cực nhanh. Quả bóng này, được gọi là phôi nang, đã bắt đầu sản xuất hormone thai kỳ hCG, theo tín hiệu này, buồng trứng sẽ ngừng giải phóng trứng.
Tuần thứ 4
Quả bóng của chúng ta giờ đã chính thức được gọi là phôi thai rồi. Đã khoảng 4 tuần từ ngày đầu của kì kinh cuối, thường đây là lúc kì kinh tiếp nên xuất hiện. Thời điểm này các biện pháp thử thai tại gia sẽ cho ra kết quả dương tính. Lúc này, bạn nhỏ của chúng ta chỉ bé bằng hạt anh túc.
Tuần thứ 5
Tuy nhìn bé giống con nòng nọc hơn con người, nhưng bé đang phát triển rất nhanh. Hệ thống tuần hoàn đang bắt đầu hình thành và trái tim nhỏ bé sẽ bắt đầu đập trong tuần này. Bé chỉ lớn bằng hạt vừng tại tuần thai này.
Tuần thứ 6
Mũi, miệng và tai của bé bắt đầu định hình, ruột và não cũng bắt đầu phát triển. Bé có kích thước 4-7mm (bằng hạt đậu xanh).
Tuần thứ 7
Bạn nhỏ đã lớn gấp đôi tính từ tuần trước, đuôi của bạn ấy vẫn còn nhưng sẽ biến mất sớm thôi. Những bàn tay bàn chân bé tí xíu nhìn như những mái chèo đang mọc từ những cánh tay cẳng chân đang phát triển. Lúc này chiều dài từ đầu đến mông của bé khoảng từ 9-15mm (bằng hạt đậu phộng).
Tuần thứ 8
Bạn nhỏ bắt đầu di chuyển vòng vòng, nhưng mẹ vẫn chưa cảm nhận được đâu. Các tế bào thần kinh bắt đầu phân nhánh, hình thành hệ thần kinh nguyên thủy. Ống hô hấp bắt đầu nối dài từ họng đến hai lá phổi đang phát triển. Kích thước hiện tại của bạn ấy từ 16- 22mm.
Tuần thứ 9
Hình thái cơ bản của bạn đã hình thành rồi, thậm chí có cả dái tai nhỏ nhỏ xinh xinh, nhưng đường hãy còn dài lắm. Đuôi của bào thai đã biến mất. Bạn ấy chỉ nặng một phần ounce, tuy nhiên bạn sắp tăng cân thật nhanh. Mẹ ơi bạn ấy đã lớn bằng một quả nho rồi (chiều dài đầu- mông 23-30mm).
Tuần thứ 10
Bạn nhỏ của chúng ta đã hoàn thành phần quan trọng nhất của quá trình phát triển. Da của bạn vẫn trong mờ, nhưng những đôi tay và đôi chân nho nhỏ đã có thể gập duỗi, những chi tiết nhỏ như móng cũng đã bắt đầu hình thành. Bạn ấy có chiều dài đầu- mông 31-40mm.
Tuần thứ 11
Thiên thần của chúng ta đã hình thành gần như đầy đủ. Mặc dù mẹ vẫn chưa cảm nhận được, nhưng bạn ấy có thể đá chân, duỗi người, thậm chí còn nấc vì cơ hoành đang phát triển. Tại thời điểm này, bạn ấy có chiều dài đầu- mông 41-51mm .
Tuần thứ 12
Tuần này các phản xạ của bạn nhỏ bắt đầu: Các ngón tay của bạn sẽ sớm bắt đầu gấp duỗi, các ngón chân sẽ cong và miệng bạn sẽ thực hiện các động tác mút. Bạn ấy sẽ cảm nhận được khi mẹ nhẹ nhàng sờ vào bụng – mặc dù mẹ vẫn chưa cảm nhận được cử động của bạn. Bé của mẹ đã lớn bằng quả chanh rồi!
Tuần thứ 13
Đây là tuần cuối cùng của quý đầu thai kì. Những ngón tay bé xíu của bạn nhỏ bây giờ đã có vân tay, tĩnh mạch và các cơ quan nội tạng có thể nhìn thấy rõ qua da. Nếu mẹ đang mang bé gái, buồng trứng của bé chứa hơn 2 triệu trứng.
Bước vào quý giữa thai kì: Điều gì sắp xảy ra
Sau ba tháng đầu, sảy thai ít xảy ra hơn. Đối với nhiều bà mẹ tương lai, các triệu chứng mang thai sớm như ốm nghén và mệt mỏi đã biến mất. Nếu bây giờ mẹ cảm thấy tràn đầy năng lượng hơn và chưa tập thể dục trước giờ, đây là thời điểm tốt để bắt đầu một thói quen tập thể dục đều đặn khi mang thai.
Tuần thứ 14
Não của bạn nhỏ giờ đây đã có các xung động thần kinh và bạn ấy cũng có thể vận động cơ mặt được rồi. Thận cũng đang làm việc. Trên hình ảnh siêu âm lúc này mẹ còn có thể thấy bạn ấy đang mút ngón cái nữa cơ! Bé của mẹ nay lớn bằng quả chanh rồi nhé! (chiều dài đầu- mông khoảng 87 mm) .
Tuần thứ 15
Các mí mắt của bé vẫn đang nhắm kín, nhưng bé vẫn có thể cảm nhận được ánh sáng. Nếu mẹ chiếu đèn vào bụng, bé sẽ tránh luồng sáng. Siêu âm tuần này sẽ cho thấy giới tính của bé. Tuần này bé bằng quả táo.
Tuần thứ 16
Da đầu của bé bắt đầu được tạo hình, mặc dù vẫn chưa thấy tóc đâu cả. Đôi chân nhỏ giờ đã phát triển, là lúc mẹ có thể cảm giác được thai máy. Đầu của bạn nhỏ lúc này đã thẳng hơn, và tai đã đến gần vị trí chuẩn. Bạn nhỏ của chúng ta lúc này lớn khoảng bằng quả bơ.
Tuần thứ 17
Bạn nhỏ của chúng ta giờ có thể vận động các khớp, và bộ xương của bé- trước đây là sụn mềm – hiện đang hóa xương. Dây rốn ngày càng khỏe và dày hơn.
Em bé của mẹ có kích thước của củ cải.
Tuần thứ 18
Bé nhỏ đang duỗi tay duỗi chân, và mẹ có thể cảm nhận được các chuyển động đáng yêu này. Bên trong, một lớp bảo vệ myelin đang được hình thành xung quanh dây thần kinh của bạn ấy.
Tuần này bé có trọng lượng khoảng 190 gram bạn nhé!
Tuần thứ 19
Các giác quan của bé – khứu giác, thị giác, xúc giác, vị giác và thính giác – đang phát triển và bé có thể nghe được giọng nói của mẹ. Mẹ có thể nói chuyện, hát hoặc đọc to cho bé nghe nếu mẹ thích.
Em bé của mẹ có trọng lượng khoảng 240 gram.
Tuần thứ 20
Em bé của mẹ giờ có thể nuốt và hệ thống tiêu hóa của bạn ấy đang tạo ra phân su, có màu tối và dính dính mà bạn ấy sẽ cho ra trong lần đai tiện đầu tiên – trong tã lót hoặc trong bụng mẹ khi sinh.
Em bé của mẹ hiện có kích thước bằng một quả chuối, cân nặng khoảng 300 gram.
Tuần thứ 21
Chuyển động của bé đã chuyển từ đập cánh sang đá hoặc đạp vào thành tử cung của mẹ. Mẹ có thể bắt đầu chú ý đến các tư thế khi mẹ đã quen với hoạt động của bé.
Em bé của mẹ có kích thước của một củ cà rốt, khoảng 360 gram.
Tuần thứ 22
Em bé của chúng ta bây giờ trông giống như một bé sơ sinh thu nhỏ. Các đặc điểm như môi và lông mày đã rõ rệt hơn, nhưng sắc tố sẽ tô màu cho đôi mắt của bạn ấy vẫn chưa xuất hiện.
Em bé của bạn có cân nặng 430 gram.
Tuần thứ 23
Đôi tai của bé ngày càng tốt hơn trong việc thu nhận âm thanh. Thậm chí sau khi sinh, bạn nhỏ có thể nhận ra một số tiếng động mà bây giờ bạn ấy nghe được bên trong tử cung.
Bạn nhỏ của mẹ đang có kích thước của một quả xoài lớn, khoảng 500 gram.
Tuần thứ 24
Bạn nhỏ của chúng ta đang có dáng khá dài và gầy, nhưng thời điểm mũm mĩm sắp đến rồi. Da bạn vẫn mỏng và mờ, nhưng điều đó cũng sẽ bắt đầu thay đổi sớm thôi.
Bạn nhỏ của chúng ta đã lớn bằng một bắp ngô, khoảng 600 gram.
Tuần thứ 25
Làn da nhăn nheo của bé bắt đầu được làm đầy bằng mỡ, khiến bé trông giống trẻ sơ sinh hơn. Tóc của bé đang bắt đầu mọc lên với màu sắc và kết cấu.
Em bé của mẹ bây giờ có trọng lượng khoảng 660 gram.
Tuần thứ 26
Em bé của mẹ bây giờ đang hít vào và thở ra nước ối, giúp bé phát triển phổi. Những động tác thở này là bài tập thực hành cho hơi thở không khí đầu tiên khi sinh.
Em bé của mẹ có cân nặng khoảng 760 gram.
Tuần thứ 27
Đây là tuần cuối cùng của quý hai thai kì của mẹ. Bạn nhỏ thân thương bây giờ ngủ và thức dậy theo lịch trình đều đặn, và não của bạn rất năng động. Tuy phổi của bạn chưa được hình thành đầy đủ, nhưng chúng có thể hoạt động bên ngoài tử cung với sự trợ giúp y tế.
Bạn nhỏ của mẹ có kích thước khoảng 875 gram.
Quý ba thai kì: Chuyện gì sắp xảy ra
Trong quý ba, mẹ có thể đi tiểu thường xuyên hơn hoặc bị chuột rút ở chân khi bạn nhỏ ấn vào dây thần kinh ở hông và lưng của mẹ.
Giai đoạn trăng mật của thai kỳ đã kết thúc và niềm hạnh phúc làm cha mẹ đang hiện ra ở đường chân trời. Bây giờ là thời gian để làm những việc như đăng ký lớp học sinh nở, thăm khám bác sĩ thường xuyên hơn và tạo sổ đăng ký cho em bé.
Tuần thứ 28
Thị lực của bé đang phát triển, điều này cho phép bé cảm nhận được ánh sáng từ bên ngoài qua màng lọc. Bạn ấy có thể chớp mắt, và lông mi của bạn đã mọc lên rồi.
Em bé của mẹ có cân nặng khoảng 1000 gram.
Tuần thứ 29
Cơ bắp và phổi của bé đang bận rộn để sẵn sàng hoạt động ở thế giới bên ngoài, và đầu bé đang phát triển để tạo chỗ cho bộ não đang phát triển của bé.
Em bé của mẹ có kích thước của một quả bí nghệ.
Từ tuần 29 đến tuần 34, em bé tăng trung bình 200gr mỗi tuần
Tuần thứ 30
Em bé của mẹ được bao quanh bởi một nửa lít nước ối, mặc dù lượng nước ối sẽ ít hơn khi bé lớn lên và chiếm nhiều không gian bên trong tử cung của mẹ.
Tuần thứ 31
Giờ bạn nhỏ của chúng ta có thể ngúc ngắc cái đầu xinh. Một lớp mỡ bảo vệ đang được tích tụ dưới da và làm đầy những cánh tay đôi chân nhỏ.
Tuần thứ 32
Mẹ có thể sẽ tăng nửa kilogram mỗi tuần. Một nửa số cân nặng ấy chuyển thẳng vào bạn nhỏ, nhân vật sẽ tăng từ 1/3 đến một nửa trọng lượng lúc sinh trong bảy tuần tới để chuẩn bị cho cuộc sống bên ngoài.
Tuần thứ 33
Các mảnh xương sọ của bé vẫn chưa được hợp nhất mà được nối với nhau bằng tổ chức sụn, điều này khiến đầu bé dễ dàng chui qua đường sinh, chúng sẽ không hợp nhất hoàn toàn cho đến khi bé trưởng thành.
Tuần thứ 34
Hệ thống thần kinh trung ương cũng như phổi của bé đang trưởng thành. Em bé sinh ra trong khoảng 34 đến 37 tuần mà không có vấn đề sức khỏe nào khác thường có thể sống bình thường trong thời gian dài.
Cân nặng của bé trung bình khoảng 2100 gram
Từ tuần 34 đến tuần 40, cân nặng của bé tăng trung bình khoảng 200- 250 gram mỗi tuần.
Tuần thứ 35
Chỗ này càng lúc càng chật mẹ ơi! Thận của bé đã phát triển hoàn toàn, gan cũng đã có thể xử lý một số sản phẩm thải.
Tuần thứ 36
Bạn nhỏ đang tăng khoảng 30 gram mỗi ngày. Bạn cũng đang mất đi lớp màng mịn bao bọc cơ thể cùng với chất gây, chất sáp bảo vệ bạn ấy từ đầu đến giờ
Tuần thứ 37
Ngày dự sinh của mẹ đang đến rất gần rồi, nhưng dù bé nhìn giống một em bé sơ sinh, bé vẫn chưa sẵn sàng bước vào thế giới mới. Trong hơn 02 tuần tới phổi và não của bé sẽ trưởng thành đầy đủ.
Tuần thứ 38
Mẹ có tò mò về màu mắt của bé không? Tròng đen của bé vẫn chưa có sắc tố, nên nếu bé sinh ra có đôi mắt xanh, chúng sẽ đổi màu tối hơn cho đến khi bé được khoảng 01 tuổi.
Thai kì đủ tháng
Ở tuần thứ 39, em bé của mẹ sẽ được coi là đủ tháng. Trong hình minh họa, mẹ có thể thấy nút nhầy niêm phong tử cung và nội tạng của mẹ bị chèn ép như thế nào.
Tuần thứ 39
Bé đã phát triển thể chất hoàn toàn, nhưng bạn nhỏ vẫn đang bận rộn tích mỡ để hỗ trợ điều tiết nhiệt độ cơ thể khi bước ra thế giới ngoài kia.
Tuần thứ 40
Nếu ngày dự sinh đã qua, sẽ chưa trễ lắm như mẹ nghĩ đâu, đặc biệt nếu mẹ tính ngày dự sinh dựa trên ngày đầu kì kinh cuối. Đôi khi phụ nữ rụng trứng trễ hơn dự đoán.
Nhưng nếu mẹ chưa có dấu hiệu lâm bồn vào ngày dự sinh, bác sĩ sẽ làm một số xét nghiệm như siêu âm và xét nghiệm không gắng sức để đảm bảo mẹ có thể tiếp tục mang thai an toàn.
Trọng lượng trung bình của trẻ sơ sinh từ 38-40 tuần của người Nam Á khoảng 3200 gram – 3300 gram.
Tuần thứ 41
Hiện tại thai kì của mẹ được gọi là thai kì già tháng. Quá nhiều hơn 02 tuần kể từ ngày dự sinh đang tạo nguy cơ biến chứng cho mẹ và bé, bác sĩ chắc chắn sẽ tư vấn mẹ để thực hiện giục sinh.
2. Để tránh rối loạn giấc ngủ và có giấc ngủ ngon bà bầu cần làm gì?
- Ban ngày bạn nên làm việc bình thường. Có thể vận động tay chân nhiều hơn.
- Nên tắm nước ấm vào buổi chiều tối.
- Đọc sách trước khi ngủ giúp bạn thư giãn dễ ngủ nên chọn những loại sách mang tính giáo dục hoặc vui cười.
- Không nên ăn quá no trước khi ngủ.
- Tạo thói quen thức ngủ đúng giờ.
- Tránh dùng các chất kích thích.
- Đi vệ sinh trước khi đi ngủ.
- Sử dụng những liệu pháp y học cổ truyền như xoa bóp, bấm huyệt, ngâm chân bằng nước ấm,…
- Tránh những stress căng thẳng nên tìm người để giải tỏa
- Chăn màn sạch sẽ, ấm áp về mùa đông và thoáng mát về mùa hè.
- Khi mang thai mẹ bầu không nên dùng những đồ uống có ga hay chất kích thích như cà phê rượu bia, trà vào buổi tối.
- Tránh xem các phim, các chương trình dễ gây cao hứng trước khi đi ngủ.
- Nếu mẹ bầu bị mất ngủ kéo dài và không khắc phục được bằng các biện pháp trên thì hãy đến gặp bác sĩ để nhận được tư vấn thích hợp.
Cần chú ý tư thế ngủ của bà bầu:
- Nên mua chiếc gối mềm những chiếc gối chuyên dùng cho bà bầu. Tư thế ngủ thoải mái sẽ giúp cho mẹ thoải mái, không ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi, mẹ bầu lại dễ có giấc ngủ ngon hơn. Kê một chiếc gối ở trước hoặc sau khi ngủ. Kê phía trước và phía sau nhằm mục đích làm giảm trọng lượng của bụng, giữ cho cột sống được thẳng, giảm sức ép của trọng lượng chân này lên chân kia mang đến cho bà bầu một giấc ngủ bình yên.
- Các nghiên cứu cho thấy bà bầu nên nằm nghiêng sang bên trái để ngủ, tư thế ngủ này sẽ giúp lượng máu đến nhau thai tốt nhất.
